معنی واقعی توکل

بسیاری از ما هنوز به خوبی معنی توکل را درک نکرده ایم. توکل بر خلاف تصور عده ای نه تنها با تلاش و دست به کار شدن منافات ندارد بلکه خود عامل حرکت و فعالیت است البته فعالیتی که در جهت تطبیق بیشتر خود با عالم و به عبارتی به منظور تکامل خویشتن باشد.

صحبت آیت الله سید رضی شیرازی حفظه الله در مصاحبه اختصاصی با تبیان که در زیر می آید خیلی در بیان معنای توکل کامل و شیواست. توصیه میکنم با دقت و حوصله آن را بخوانید. من با ایشان تا قبل از مطالعه این مطلب آشنایی نداشتم اما پس از مطالعه این مطلب ارادت خاصی به ایشان پیدا کردم . مطلب جالب برای من در توضیحات ایشان ارائه معنای توکل توام با تاکید بر غیر قابل تغییر بودن قوانین حاکم بر نظام عالم بود.

مقدمه: آشنایی اجمالی با آیة الله سید رضی شیرازی

 استاد بزرگوار، فقیه و حکیم متأله آیت‌الله سیدرضی شیرازی در سال 1307 شمسی در محله «العماره» نجف اشرف در خانواده علم و تقوا دیده به جهان گشود. آیت‌الله سیدرضی شیرازی از طرف پدری منسوب به میرزای شیرازی بزرگ و از طرف مادری به فقیه اهل بیت(علیهم السلام) مرحوم آیت‌الله العظمی آقا شیخ محمدکاظم شیرازی منسوب است.

تحصیلات عمده معظم له در همان نجف اشرف بود و نزد استادان بزرگی چون آیت‌الله العظمی آقا شیخ محمدکاظم شیرازی به فراگیری فقه و اصول پرداخت. وی علوم عقلی را در تهران و قزوین نزد اساتید حکمت و عرفان به فراگیری مشغول شد.

از استادان معظم له در حکمت و عرفان می‌توان به آیت‌الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی، میرزا احمد آشتیانی، میرزا ابوالحسن شعرانی، محمدعلی حکیم شیرازی، آیت‌الله مهدی الهی قمشه‌ای و شیخ محمدحسین فاضل تونی اشاره نمود.

آنچه در پی می آید نشستی صمیمی با حضرت آیت الله سید رضی شیرازی درباره موضوع توکل با توجه به آیات اول سوره طلاق و سوالاتی که معمولا در این زمینه ذهن ها را به خود مشغول کرده است، می باشد .

___

اکنون را غنیمت بشمار

زندگی تر شدن پی در پی

زندگی آب تنی کردن در حوضچه اکنون است 

رخت ها را بکنیم

آب در یک قدمی ست

                                           "سهراب سپهری"

عادت پیدا کرده ایم همیشه منتظر فرصتی باشیم که پیش بیاید و افسوس فرصت هایی را بخوریم که از دست رفته اند بی آنکه همین حالا، همین فرصت نقدی را که در اختیار داریم غنیمت بدانیم. به جای اینکه فکر امتحان فردا و استفاده نکردن از فرصت دیروز باشیم بهتر نیست همین حالا فکرمان را به این چیزها مشغول نکنیم ودرسمان را بخوانیم. 

در ایستگاه اتوبوس یکی دائم ساعتش را نگاه میکند و از جایش بلند می شود و امتداد خیابان را می پاید که اتوبوس  کی می رسد و دیگری کتاب می خواند یا با نوشتن یک پیام جذاب دوستش را خوشحال میکند. آمدن اتوبوس به رفتار هیچ یک از این دو وابسته نیست اما زمان انتظار در ایستگاه برای یکی فرصت بود و برای دیگری اتلاف وقت.

بیت شعری منسوب به امام علی علیه السلام است که می گوید:

ما فات مضی و ماسیاتیک فاین قم فاغتنم الفرصه بین العدمین

آنچه گذشته است از دست رفته است و آنچه خواهد آمد اکنون کجاست؟

برخیز و این فرصت بین دو نیستی را دریاب

سعدی گویا همین را به شعر در آورده است که می گوید:

سعدیا دی رفت و فردا همچنان موجود نیست

در میان این و آن فرصت شمار امروز را

ما نمی توانیم در زمان آینده که هنوز فرا نرسیده است زندگی کنیم. آنچه اکنون در اختیار ماست همین اکنون است یعنی زمان کنونی که حاضر است و در آن زندگی می کنیم. ما لحظه حال می توانیم به خوبی استفاده کنیم به شرط آنکه اضطراب از دست رفتن گذشته یا آینده موهوم را نداشته باشیم یا به امبد پیش آمدن فرصتی در آینده اکنون خود را به رایگان از دست ندهیم . آرزوها، امیدها و تأسف ها، چیزهایی هستند که اکثر مردم به وسیله آنها زمان حال را نابود می کنند.

 وقتی به گذشته زندگی خودتان نگاه می کنید، ملاحظه می کنید که تأسف و غمگینی شما معمولا به خاطر آن چیزهایی است که انجام نداده اید. بنابراین، پیام، روشن است؛ قدر زمان حال خودتان را بدانید و از لحظات و دقایق زمان حال، بهره ببرید. اگر آنها را هدر بدهید، برای همشه آنها را گم کرده اید. مردمی که می دانند چگونه از هر دقیقه زمان، حداکثر استفاده را ببرند، مردمی هستند که یک زندگی آزاد، مؤثر و کامل را انتخاب کرده اند و این، انتخابی است که هر یک از ما می توانیم داشته باشیم.